زبیگنیو
برژینسکی، استراتژیست ارشد دموکرات های آمریکا، در کتاب Strategic
Vision (آخرین کتابش)، و در بخش The Shared American Dream، دلیل کلیدی جاذبه ی طولانی مدت آمریکا در
جهان را به یک مسئله ی جالب بر می گرداند: ترکیب ایده آلیسم و مَتریالیسم!
The key to America’s prolonged
historical appeal has been its combination of idealism and materialism, both of which are powerful sources of
motivation for the human psyche. Idealism expresses the best in human instincts
for it sanctifies the prioritizing of others over oneself and requires social
and political respect for the intrinsic sacredness of all humans. The framers
of America’s Constitution encapsulated that idealism by seeking to structure a
political system that protected shared fundamental assumptions regarding the
“inalienable rights” of the human being (though shamefully not outlawing
slavery). Political idealism became thus institutionalized. At the same time,
the very reality of America’s open spaces and absence of a feudal tradition
made the material opportunities of the newly emergent country, with its
unlimited frontiers, appealing to those who desired not only personal
emancipation but also self-enrichment. On both scores, citizenship and
entrepreneurship, America offered what Europe and the rest of the world then
lacked.
اینکه
استراتژیست ارشد و اصلی جریان دموکرات در آمریکا، در تبیین جاذبیت تاریخی رؤیای آمریکایی،
یکی از دو پایه ی اساسی آن را «ایده آلیسم» می بیند، از آن نکاتی است که به شدت
مغفول مانده و جریان غرب زده و روشنفکر زده ی داخلی، به دنبال کتمان آن هستند. این
ایده آلیسم، بنیان ساختار ایدئولوژیک نظام تمدنی حاکم بر کره ی زمین را شکل می دهد
و خلاف آنکه عده ای در داخل و خارج گمان می کنند و این طور نشان می دهند که غرب،
ایدئولوژی زدایی شده است، باید با استناد به همین بیان برژینسکی پیر گفت: «غرب
امروز، در ایدئولوژیک ترین دوران خود به سر می برد و عالم در این روزگار، ایدئولوژیک ترین
وضعیتی را بر خود دیده است که کره ی زمین می توانست ببیند و این سیر، همچنان ادامه
خواهد یافت تا به فروپاشی برسد».
آن چیزی که
تحت عنوان پایان تاریخ، پایان نظم، پایان ایدئولوژی و پایان همه چیز در غرب امروز،
گفتمان شده است، به معنای نابودی این حوزه ها نیست بلکه به معنای تمامیت این حوزه
ها است چنانی که در اندیشه ی اسلام، روز غدیر، اتمام نعمت خوانده شده است. این نه
به معنای این است که نعمت دیگر از بین رفت و وجود ندارد بلکه به معنای این است که
نعمت به بالاترین حد و ظرفیت خود رسید و در مورد آن مفاهیم هم، منظور غربی ها در
عبارت «End of History»، «End of Ideology» و باقی مفاهیم همین «اتمام» است.
