طرح کلی عالم (2) - کعبه، وسط عالم

ساختار اجتماع در تلقی قرآنی، با نگاه مدرن، دو فرق اساسی دارد:
نخست اینکه اجتماع قرآنی، «وسط محور» یا «إتّساطی» است و اجتماع مدرن، «مبنا محور» یا «إبتنایی». اجتماع قرآنی، با محوریت یافتن یک مولفه در «وسط» و ساماندهی باقی مولفه ها در «حول» آن و با جوشش از وسط و قطب، ساخت می یابد و اجتماع مدرن غربی، با محوریت یافتن یک مولفه در «مبنا» و «پی»، و پی ریزی و بنای باقی مولفه ها بر آن.
دوم اینکه در اجتماع قرآنی، ساختار، «پهن» و دایره ای است و تقریبا یک ساخت اقماری دارد اما در اجتماع مدرن، ساختار، کاملا سلسله مراتبی و از بالا به پایین یا پایین به بالا تنظیم می شود. ساختمان های امروزی، ظهور نگرش جامعه سازی مدرن در معماری را به خوبی نشان می دهد.
بهترین تبیین بر مدل اجتماع قرآنی، عالم است که در یک ساختار «قبه ای» و گنبدی، حول نقطه ی وسطی به نام کعبه، ساخت یافته است. در روایت از نبی مکرم اسلام آمده است که «سُمِّیَتِ الْکَعْبَةُ کَعْبَةً لِأَنَّهَا وَسَطُ الدُّنْیَا». از تفکر در این معنا و این فرق ها، مطالب بسیار شیرین دیگری روشن خواهد شد. ناگفته نماند که این وسط، جایگاه کانونی و قطبی ولی جامعه است و امور اوسطی که به عنوان خیر الامور گفته شده است، در حقیقت «امر ولی» است. در زیر، نمای تقریبی ناقصی از این قضیه می بینید که نیاز به کامل شدن دارد چرا که تعداد قبه ها و زمین و آسمان ها، هفت تا است طبق روایات.