بلایای مدرنیته (36) - زندگی های نجس

گفتن بعضی چیزها، چندش آور است و آزاردهنده اما برای معرفت یافتن به عمق مدرنیته، باید وجوه زشت و نجس آن را نیز شناخت. «طهارت» در تفکر اسلامی، از اساسی ترین احکام فقهی و ایمانی است و «آب»، به عنوان آیت رحمت و معرفت الهی، مایه ی اصلی این طهارت است.
اما در تفکر مدرن، «زندگی های نجس»، جریان حاکم بر حیات انسان مدرن را شکل می دهد. نه طهارتی با آب صورت می گیرد و نه غسلی پس از شنیع ترین اعمال حیوانی. در توالت های جهان مدرن، هیچ شیر آبی برای طهارت وجود ندارد و صرفا یکسری دستمال توالت تعبیه شده است برای این امر مهم. این ذات نجس مدرنیته است که در این شکل، ظهور پیدا کرده است:

در میان حیوانات، سگ و الاغ از آن دست حیواناتی هستند که سر پا و ایستاده، بول می کنند و امروز و در دل جهان مدرن، گونه ی جدیدی از حیوانات یافت شده اند که آنها هم سر پا، بول می کنند.

حالا کافی است تأملی بشود در ماهیت توالت های آپارتمانی، توالت هایی که در اتاق و در داخل خانه، تعبیه شده اند. این هم از آن بلاهایی است که در این روزگار عجیب، به آن دچار شده ایم. در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ جَبْرَئِیلُ (ع): یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا لَا نَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ صُورَةُ إِنْسَانٍ- وَ لَا بَیْتاً یُبَالُ فِیهِ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ کَلْب‏: جبرئیل گفت: ای رسول خدا ما در خانه‏ اى وارد نشویم که در آن تصویر آدمى باشد؛ و وارد نشویم در خانه ای در آن بول کنند؛ و وارد نشویم در خانه ای در آن سگ باشد.» (بحار الأنوار ،ج‏73 ،ص 159).

یکی از بیوتی که ملائکه وارد آن نمی شوند، خانه ای است که در آن بول کنند و مگر توالت های آپارتمانی امروز ما، مصداق دقیق همین مسئله نیستند؟