قرن حضور

مجالی برای فراز آمدن از خویشتن، و فارغ از تعلقات و مشهورات، به دیگر گونه اندیشیدن. حمد و سپاس خدای را که ما را در مسیری قرار داد که در مصیر باشیم إلی الله...
طبقه بندی موضوعی

حکمت عزاداری (3) - من باب «امر به معروف و نهی از منکر»!

چهارشنبه, ۲۰ فروردين ۱۳۹۳، ۰۱:۱۴ ب.ظ

فاطمیه‌ی امسال، شبیه دهه‌ی محرم شده بود و این اصلاً چیز خوبی نیست و نه فقط چیز خوبی نیست، که حتی اگر به همین صورت پیش برود، مسئله‌ی خطرناکی خواهد شد. راه انداختن هیأت در خیابان‌ها و استفاده از نوای طبل و سنج، در همه‌ی تاریخ 1400 ساله‌ی اسلام، خاص امام حسین علیه‌السلام بوده است و این قالب خاص عزاداری که صرفاً عزاداری نیست، باید خاص و مختص حضرت ایشان، باقی بماند.

حکمت شکل و قالب عزاداری عاشورا نیز در جهاد و قتال نهفته است، در کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا. به راستی چرا عاشقان حسین علیه‌السلام، یک دهه قبل از شهادتش را بر سر و سینه و طبل و سنج می‌کوبند؟ چرا دسته‌های عاشورایی حسین علیه‌السلام، از قدیم‌الایام، شهرها را، خیابان‌خیابان طی می‌کنند و بر طبل می‌کوبند و حال آن که در شهادت سایر معصومین، چنین نمی‌کنند؟ همه‌ی سرّ مطلب در خروج نظامی ایشان نهفته است.

نوای طبل و سنج، نوای جنگ و جهاد است و دسته های حسینی، دسته های فراخوانی مردم است به میدان یاری حسین در جنگ با یزیدیان تاریخ. همه‌ی زمین‌ها، کربلا است و باید دسته‌های حسینی، در قامت گردان‌های جهاد و قتال، مردم را در سرتاسر شهرها، به میدان یاری حسین علیه‌السلام فراخوانند. به همین خاطر، دسته‌های حسینی، تا روز عاشورا، بر سر و سینه و طبل و سنج می‌کوبند تا به جمعیت یاران عاشورایی حسین علیه‌السلام بپیوندند و همین که عاشورا به پایان می‌رسد، خیمه‌ی خیابانی دسته‌ها، برچیده می‌شود اما این، نه به این معنا است که خیمه‌ی عزای حسین، برچیده شود.

دسته‌ها و هیئت‌ها، به این معنا، صرفاً عزادار حسین علیه‌السلام نیستند بلکه کانون‌های تهیه و تأمین نیرو هستند تا با پیوستن به صفوف کربلائیان، صف یاران عاشورایی امام، تجهیز شود. چون تنها امامی که جهاد نظامی را به عنوان حرکت هدایتی خود برگزید، حضرت حسین علیه‌السلام بود، این قالب عزاداری، بایستی خاص ایشان بماند و در عزای باقی ائمه علیهم‌السلام، ذکر مصایب و اجتماعات در مساجد و مراکز مذهبی، کفایت می‌کند. شکل عزاداری برای ائمه، یکسان نیست و هر یک، معنا و مفهوم خاص خود را دارد و نباید جاهلانه، حرکت اصیل شیعه را، گرفتار چنین بدسلیقگی‌هایی نماییم.

افزودن دهه‌های عزاداری دیگری با عناوین مربوط به ائمه‌ی دیگر، کل طول سال را تبدیل به عزا می‌کند و فضا به نحوی می‌شود که خندیدن و جشن گرفتن و تفریح و سفر، در این دوره‌ها، عنوان «هتک حرمت» پیدا می‌کند و آرام‌آرام، زمینه‌ی قطبی شدن جامعه را رقم می‌زند. از یک سو، دشمن در تنور عده‌ای می‌دمد که هتک حرمت ائمه صورت گرفت و از سوی دیگر، جماعتی را علم می‌کند که همه‌ی سال را گریه می‌کنید و دین با شادی مردم مخالف است و تفرقه‌ی انگلیسی، به نام دین، تیشه بر ریشه‌ی آرمان همه‌ی انبیاء و ائمه می‌زند. رخصت‌های خدا باید رخصت باقی بماند و عزائمش، عزائم، «إنَّ اللّه َ یُحِبُّ أن تُؤتى رُخَصُهُ، کَما یُحِبُّ أن تُؤتى عَزائِمُهُ». این تعمیم عزاداری خاص عاشورا به سایر ائمه، «یحرفون الکلم عن مواضعه» را مصداق است. بدعت‌ها از همین جاها شروع می‌شوند.

معضل در جایی است که «شغل» و «حرفه»ی عده‌ای (نه همه) می‌شود «مداحی و ذکر مصیبت». دقت شود که کسی با مداحان و مداحی و ذکر مصیبت ائمه مخالف نیست، به قول شهید آوینی در همین مطلب قبل «باز یه همچین اَنگی رو بعداً نچسبونن»، اما اگر شغل و «محلّ درآمد» عده‌ای بشود مداحی و ذکر مصیبت، خب باید تمام طول سال نان بخورد بالاخره. از این رو، چنانی که خوانندگی و هنرپیشگی و چنین مسائلی، نباید شغل باشد، این هم همین طور است.

«مسأله‌ى دیگر، مسأله‌ى روضه‌هاست. روضه‌خوانى و سینه‌زنى باید باشد؛ اما نه در هر عزایى. این را بدانید که روضه خواندن و گریه کردن - آن سنت سنیه - مربوط به همه‌ى ائمه نیست؛ متعلق به بعضى از ائمه است. حالا یک وقت در جمع و مجلسى کسى روضه‌یى مى‌خواند، عده‌یى دلشان نرم مى‌شود و گریه مى‌کنند؛ این عیبى ندارد. اصلاً عزادارى کردن یک حرف است، روضه‌خوانى و سینه‌زنى راه انداختن یک حرف دیگر است. روضه‌خوانى و سینه‌زنى راه انداختن، مخصوص امام حسین است؛ حداکثر مربوط به بعضى از ائمه است؛ آن هم نه به این وسعت. مثلاً در شب و روز تاسوعا و عاشورا بخصوص، در شب و روز بیست‌ویکم ماه رمضان، سینه‌زنى و عزادارى و برپایى جلسات خوب است؛ ولى مثلاً در مورد حضرت موسى‌بن جعفر (علیه‌السّلام) - با این‌که وفات آن بزرگوار از وفات‌هاى داراى روضه‌خوانى است - من لزومى نمى‌بینم که سینه‌زنى بشود؛ یا مثلاً در سالگرد شهادت حضرت زهرا (سلام‌اللَّه‌علیها) مناسبتى ندارد که ما بیاییم نوحه‌خوانى و سینه‌زنى کنیم؛ بهتر این است که در آن موارد، شرح مصایبشان گفته بشود. شرح مصایب، گریه‌آور است.»                                          امام خامنه ای (طال اله عمره)

نظرات  (۵)

۲۹ اسفند ۹۰ ، ۲۰:۳۰ مسافر: به محمد
سلام
بنده به کدام مداحی، انگ زدم؟ عرض شد آسیب مداحی این است که بشود «ممر درآمد» و «شغل» و احتمالا از همین است که ناراحت شده باشید.
در مورد اطلاع در مسائل شرعی، بنده جایی گفتم اطلاع دارم؟ ادعایی در این زمینه کردم؟ فقط این قدر را می دانم که حکم جواز، صرفا مکروه را نمی گیرد و مباح و مستحب و حتی واجب هم جایز است که اگر جایز نباشد، حرام است.
در باب رجحان حکم امام جامعه هم چرا مقایسه ی بی قواره می فرمایید! مسئله ی عزاداری و اقتضائات آن را با هندوانه خوردن باید قیاس کرد؟ البته همین هندوانه خوردن هم اگر حکم فقهی داشته باشد، باید رعایت فرمود و همین که می توانید بخورید، یعنی حکم فقهی اش، حلال است. و فی المثل چرا شما شراب نمی خورید، چون مرجع تقلیدتان دوست ندارد؟
در مورد قلمرو ولایت فقیه هم اینجا مجال بحث نیست.
سلام یک پیغام فرستادم نمیدانم رسید براتون یا نه اگه نرسیدده یک میل بزنید لطفا مطالب را دوباره بفرستم.با تشکر
پاسخ:
پاسخ: سلام
؟
سلام برادر
اینکه آقا می گویند ، فاطمیه را عاشورایی برگزار کنید ، چه معنی می دهد؟ لفظ عاشورایی ، حماسی است ...
پاسخ:
پاسخ: سلام
بنده این جمله را از حضرت امام خامنه ای، جایی ندیدم و هر چه گشتم، نیافتم. اگر مستند باشد، لزوما به این معنا نیست که دقیقا همان هیئاتی را که در عاشورا شکل می دهید، در فاطمیه هم شکل دهید.
سلام دوست عزیز به نظر میرسد اطلاعات دینی شما کامل نباشد فلذا توصیه میکنم با توجه به سلیقه خودتان و در انتها ضمیمه کردن حرف یک بزرگی خودتان را محق در اظهار نظر در مسائل دینی ان هم درفضای مجازی ندانید.
ضمن اینکه نظر حضرت اقا برای ما بسیار محترم و روی چشم است ولی مراجع دیگر مثل اقای فاضل اقای صافی اقای وحید و اقای نوری همدانی نظری مخالف ایشان دارند علاوه بر اینکه ایشان خودشان در مورد بعضی از عزاداری های خاص میفرمایند لازم نیست سینه زنی باشد ولی خودشان در روضه سالاته بیت مراسم سینه زنی دارند فلذا استدلال شما به کلام ایشان در مورد عدم تفاوت بین عاشورا و فاطمیه از این جهت ناتمام است علاوه بر اینکه عزیز من طبل وسنج و استفاده از انها کاری است که در یکی دو قرن اخیر در عزاداری امام حسین علیه السسلام باب شده است و علمای ما هم از ان راضی نیستند

پاسخ:
پاسخ: سلام
چرا به محض اینکه چیزی پسندتان نیست، «انگ» می‌زنید؟ چرا تا چیزی خوشایندتان نباشد، می‌خواهید خفه‌اش کنید؟
بالاخره شما نظر حضرت آقا برایتان ارجح است یا آن بزرگواران دیگری که نام برده‌اید؟
در مورد طبل و سنج هم، علما اگر ناراضیند، اعلام کنند اما اگر آقای مکارمرا عالم می‌دانی ایشان در استفتائی گفته اند: «وسایلی مانند طبل و سنج که برای موزون شدن حرکت سینه زن‌ها و زنجیرزن‌ها استفاده می‌شود اشکالی ندارد»

. نظر حضرت امام خامنه ای هم در استفتا، چنین آمده: «استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف، اشکال ندارد. »

در مورد تاریخچه‌اش هم اینجا مجال بحث نیست.
در ثانی کسی با سینه‌زنی مخالفتی نکرده است، بلکه عرض شد که هیأت راه انداختن در خیابان‌ها از یک سو و اضافه کردن دهه های دیگر، مسئله دارد.
مگر آقای میثم مطیعی از قول امام جامعه نگفتند که قلبا از برهنگی در عزاداری راضی نیستند. مگر علما با علم‌های آهنی بزرگ مخالفت نکردند، چرا دوستان شما عمل نکردند؟
سلام یک پیغام فرستادم ظاهرا نرسیده فلذا دوباره میفرستم براتون برادر عزیز شما به متنتان یک نگاهی بیندازید ببینید چقدر به همه انگ زده اید از مداح و غیره و غیره .البته اگر من انگی زدم عذرخواهی میکنم
ثانیا بنده با شما در افراط در عزاداری مخالفم ولی افراط به این معناست که مثلا برای هر امامی یک دهه عزاداری کنیم ولی اینکه برای هر امامی یک روضه و سینه زنی داشته باشیم یا برای بعضی اهل بیت علیهم السلام مثل حضرت زهرا سلام الله علیها به معنای افراط نیست البته ما مراعات حدود شرعی
ثالثا همان طور که عرض کردم اطلاع شما در مسائل شرعی کم است فلذا فتاوای علما را برای تایید مطلب خودتان اورده اید در حالیکه عکس ان است ما پنج حکم فقهی داریم واجب حرام مستحب مکروه و مباح و اشکال ندارد در فتاوای فقهی معمولا برای بیان جواز است که در اینگونه موارد شامل مکروه است هیچ مرجع تقلیدی سنج و طبل و ... را کار ممدوحی نمیداند بلکه افرادی مثل اقای بهجت احتیاط واجب و اقایان صافی و شبیری زنجانی اشکال میکنند فلذا جواز یک مطلب اعم از این است که ان کار راجح باشد
رابعا اقای مرعشی نقل میکنند که چه شبهای عاشورایی که ما به حاج اقا روح الله تا صبح عریان میشدیم وسینه میزدیم و بنده نقل اقای مرعشی را قطعا بر نقل برادر عزیز اقا میثم مطیعی ترجیح میدهم
خامسا من یاد گرفته ام که جلوی هر چیزی یک علامت سوال بگذارم جز کلام معصوم علیه السلام حضرت اقا ولایت در امور حکومی دارند و اگر حرفی هم بزنند و مطابق سیره معصومین و یا عموم علما باشد مورد قبول است ولی اگر جایی بحث سلیقه باشد هیچ دلیلی حتی بر رجحان تبعیت از ایشان هم وجود ندارد مثلا اگر ایشان هندوانه دوست ندارند ما هم باید دوست نداشته باشیم همین طور در خیلی از مسائل مثل لخت شدن این اگر دلیل از نقل عقل سیره متشرعه داشته باشد و معارضی هم نداشته باشد که دارد مورد قبول است و میتوان ان را به بوته نقد کشید و اگر این مراحل را طی نکند در مرحله سلیقه میماند.
امیدوارم متن بنده را چند بار بخوانید و انگاه اظهار نظر بفرمایید با تشکر از صبوری شما و اینکه نظر بنده را با تلخی هایش منتشر نمودید
پاسخ:
پاسخ: سلام
پاسخ در نظر بعد

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی